خیلیها مراقبت از پوست را صرفا به مراقبت از پوست صورت محدود میکنند و از توجه به پوست بدن خودشان غافل میشوند. شاید برایتان عجیب باشد ولی این یک واقعیت است که گاهی اوقات، مراقبت از پوست بدن میتواند فرد را از چنگال مرگ نجات دهد. بعضی از سرطانهای بسیار مهاجم پوست مانند ملانوم بدخیم گاهی در قسمتهای کاملا پوشیده بدن مانند پوست ناحیه پشت به وجود میآیند و اگر از پوست تنه خودمان غافل باشیم، ممکن است این ضایعات خطرناک را که تشخیص زودرس آنها میتواند درمان را سادهتر کند، نشناسیم و دچار مشکل شویم.
1.مواظب باشید پوستتان خشک نماند: یکی از شایعترین مشکلاتی که پوست افراد را درگیر میکند، خشکی پوست است. این مساله به خصوص در افراد مسن نمایانتر است و به کرات موجب خارش پوست میشود. افرادی که زمینه آلرژی پوست دارند نیز به طور شایع دچار خشکی پوست شده و در فصول سرد دچار اگزمای پوستی میگردند. توصیه میشود که در فصول سرد سال افراد از استحمام مکرر و شستشوی بدن با صابونهای ناملایم پرهیز نمایند. مصرف لیف و کیسه را در سنین بالا به هیچوجه توصیه نمیکنیم. افرادی که از مشکل خشکی پوست رنج میبرند باید از صابونهای ملایم با PHخنثی یا اسیدی و یا از پنها استفاده کنند. پس از استحمام در حالی که هنوز در محیط مرطوب حمام قرار دارند توصیه میکنیم که از کرمها یا لوسیونهای مرطوبکننده بدن استفاده کنند تا از تبخیر رطوبت پوست جلوگیری شود. حرارت آب مصرفی برای استحمام نیز بهتر است خیلی داغ نبوده و ملایم باشد. بعضی از کودکان که مبتلا به اگزمای سرشتی هستند جهت تخفیف خارش از آب داغ استفاده میکنند و این مساله موجب تشدید خشکی پوست و درنهایت خارش و اگزمای آنها میشود.
5.هر روز پوستتان را خوب پاک کنید و شستشو بدهید: تنوع انواع صابونها و لوازم آرایشی بهداشتی به ویژه انواع پاک کنندهها نباید باعث سردرگمی و انتخاب نادرست شما شود. برای پاک کردن و تمیز کردن پوست، توجه به دو نکته ضروری است، اول اینکه برای پاک کردن آرایش صورت به هیچ وجه نباید از صابون استفاده کرد و دوم اینکه، برای هر نوع پوست، نوع صابون ویژهای نیاز است. از این رو برای پاک کردن صورت استفاده از پنبه آغشته به کرم یا دستمالهای آرایشی پاک کن استاندارد و بدون الکل توصیه میشود. فراموش نکنید که پنبه یا دستمال را به آرامی روی صورت بکشید. اگر از پاک کنندههای محلول استفاده میکنید، لازم است بسته به نوع پوست، پاک کنندهای را انتخاب کنید که معمولاً برای پوستهای چرب از انواع کم چربی که بخش آبی پاک کننده بیشتر باشد، استفاده میکنید و برای پوستهای خشک بر عکس. اکنون پس از پاک کردن پوست با استفاده از آب گرم و صابون- صابون متناسب با نوع پوست- صورت را شستشو داده و سپس بلافاصله با آب سرد، صورت را بشویید تا منافذ پوست که در اثر شستشو با آب گرم باز شده بودند، مجدداً بسته شده و به حالت طبیعی باز گردند.
6.از کِرِمها و لوسیونهای تقویتکننده پوست استفاده کنید: بهبود بخشیدن پوست و تقویت آن با استفاده از ترکیباتی به نام «بهبوددهنده» است. بهبوددهندهها نه تنها باعث بهبود و بازسازی پوست میشوند، بلکه باعث از بین رفتن بقایای آلودگی سطح پوست میشوند و در واقع کار پاک سازی را تکمیل میکنند.برای انتخاب بهبوددهنده نیز به نوع پوست توجه کنید. برای پوستهای چرب یا خیلی چرب، بهبوددهندههای بدون چربی و برای نوع خشک، بهبوددهندههای چرب نیاز است. برای پوستهای چرب و خیلی چرب میتوان از بهبوددهندهها برای بهبود پوست بدن نیز استفاده کرد.
آناتومی پوست
پوست از سه لایه تشکیل شده که عبارتست از :
1. لایه خارجی بنام اپیدرم(روپوست)
2. لایه میانی بنام درم (لاپوست)
3. لایه زیرین بنا م هیپودرم (زیر پوست)
اپیدرم
خارجیترین لایه پوست می باشد که میتوانیم قسمتی از آن را لمس نمائیم ودارای پنج لایه می باشد از بیرون به درون عبارتند از:
1. لایه شاخی یا مرده
2. لایه شفاف
3. لایه دانه دار
4. لایه خاردار یا مالپیگی
5. لایه زاینده
اپیدرم در ناحیه پلک چشم بسیار نازک و در ناحیه کف دست و پا بسیار ضخیم است و بطور کلی ضخامت پوست بدن یک فرد در نقاط مختلف متغیر می باشد.
درم ( درمیس )
درم حقیقی ترین قسمت پوست به خاطر وجود رگهای خونی – اعصاب – ضمائم پوستی – غدد عرق – فولیکول مو – غدد چربی (سباسه)– ریشه مو – پیاز مو – ماهیچه ارکتور است رشته الیاف عصبی موجود در لایه درم باعث ارتباط بدن با محیط پیرامون می گردد
هیپودرم ( آندودرم)
این لایه دارای سلولهای چربی است که در دیواره ای از بافت نرم محصور شده وجود این چربی ها باعث شاداب نشان دادن پوست و همچنین حالت پری به پوست می دهد هیپودرم اهمیت زیادی در محافظت از عناصر زیر خود در مقابل ضربات داردهمچنین از مهمترین وظایف آن حفظ گرمای بدن است و چربی این بافت مانع از اتلاف حرارت بدن میشود.
رنگ پوست
تعیین کننده رنگ پوست رنگدانه ملا نین است که توسط سلول های بنام ملانوسیت ساخته میشود این سلول ها ویژه لایه اپیدرم هستند
. رنگدانه های موجود پوست
1) رنگدانه های قرمز
2) رنگدانه قهوه ای
3) رنگدانه های زرد
پوست دارای دو نوع غده مجرادار است که عبارتند از غده عرق و غده چربی یا سباسه
1- غده عرق
این غدد ایجاد عرق کرده از دو قسمت تشکیل شده
الف-قسمت تولید کننده عرق
ب - قسمت دفع کننده عرق
مهمترین نقش غده عرق تنظیم دمای بدن است وقتی حرارت بدن بالا می رود از طرفی عروق سطحی پوست گشاد میشود تا حرارت با محیط اطراف بهتر مبادله شود و از سوی دیگر غدد عرق با پمپ کردن عرق و سپس تبخیر آن از سطح پوست باعث خنک شدن بدن می شوند و حتی خودمجاری عرق به صورت یک لوله تهویه عمل نموده و گرما را به خارج از بدن هدایت می کنند
پوست معمولی پوستی نه چرب نه خشک که این نوع پوست را در سنین پیش از بلوغ دیده میشود
پوست چرب لایه اپیدرم این نوع پوست ضخیم و منافذ آن درشت و باز است. غدد چربی در این نوع پوست فعالتر هستند
پوست خشک لایه اپیدرم پوست خشک نازک و ظریف بوده و غدد چربی در این نوع پوست کم کاری هستند که علت خشکی پوست آن است که لایه اپیدرم آ ب خود را به خاطر نبودن چربی طبیعی از دست داده است
پوست مختلط پوست قسمت های مرکزی صورت یعنی پیشانی بینی و چانه چرب تر از بقیه صورت می باشد
پوست حساس در پوست های حساس لایه اپیدرم نازک و لطیف بوده بطوریکه معمول مویرگهای خونی دربرخی ازقسمتهای پوست براحتی باچشم دیده میشوند منافذاین پوست ریزو معمولا روشن و قرمز می باشد
وظایف عمده پوست عبارتند از:
1. حفاظتپوست بدن را در مقابل صدمات و ورود میکروبها حفاظت میکند
2. ایجاد احساس پوست بادرا بودن پایانهای اعصاب و سایر گیرنده ها ی موجود درپوست به سرما گرما لمس فشار درد پاسخ میدهد
3. تنظیم درجه حرارت
4. ترشحعرق ازغدد عرق وترشح چربی ازغددچربی یکی دیگرازوظایف پوست میباشد
5جذب ازطریق پوست خیلی کم است اما وجود دارد
6.دفع ترشح عرق از بدن باعث دفع نمک و مواد شیمایی مضر از بدن میشود
مراقبت از پوست
1. استفاده ازکرم ضد آفتاب
2. پرهیز از مواد آرایشی
3. استفاده از تقویت کننده ها
4. استفاده از پاک کننده ها
5. استفاده از مرطوب کننده ها